Yasal Sorumluluklar Kapınızda mı? Engelli İstihdamında Neleri Bilmelisiniz?
Engelli bireylerin istihdamı, sosyal bir sorumluluk olduğu kadar yasal bir zorunluluk. Ancak bu zorunluluğu yerine getirirken sadece “eksiksiz evrak tamamlayalım” diyerek değil, aynı zamanda anlamlı bir katkı sunarak hareket etmek mümkün. Ve tam da bu noktada doğru rehberliğe ihtiyaç var.
Kimler Yükümlü, Ne Zaman, Ne Kadar?
Ülkemizde 50 ve üzeri çalışanı olan özel sektör iş yerlerinde, çalışan sayısının en az %3’ü oranında engelli birey istihdam edilmesi zorunlu. Kamu kurumlarında bu oran %4. Sayı az gibi görünse de yükümlülükler, düzenlemeler ve süreçler detaylı ve takip gerektiriyor.
Yükümlülüğü yerine getirmeyen firmalar ise her ay artan oranlarda idari para cezasıyla karşı karşıya kalabiliyor. 2025 yılı itibarıyla, engelli istihdam yükümlülüğünü yerine getirmeyen özel sektör işverenleri için, çalıştırılmayan her bir engelli birey ve her ay için 30.081 TL idari para cezası uygulanmaktadır.
Örneğin, yükümlülüğü gereği üç engelli birey istihdam etmesi gereken bir işverenin sadece bir kişiyi çalıştırması durumunda, her ay için 60.162 TL (2 x 30.081 TL) ceza ile karşı karşıya kalması söz konusudur.
Ama mesele sadece ceza değil. Asıl konu şu: “Bu zorunluluğu, gerçek bir değere dönüştürebiliyor muyuz?”
Uyum Süreci Nasıl Yönetilmeli?
Engelli bireylerin istihdamı, sadece işe yerleştirmekten ibaret değil. Doğru pozisyon eşleşmesi, erişilebilirlik, ekip içi iletişim ve sürdürülebilir destek mekanizmaları da sürecin bir parçası.
Bu noktada işverenlerin en çok zorlandığı alanlar ise genelde şöyle:
- İŞKUR süreci ve raporlama zorunlulukları
- Pozisyona uygun aday bulamama
- Kurum içi farkındalık eksikliği
- Adayın aidiyetinin sürdürülebilirliğinin sağlanması
- Fiziksel ve dijital erişilebilirlik konuları
AVD ile Yükümlülükten Gerçek Değere
Biz AVD İK Danışmanlık olarak, bu süreci yalnızca “boşluğu dolduralım, ceza yemeyelim” bakışıyla ele almıyoruz. Tam tersine, engelli istihdamını kurum kültürünün bir parçası haline getirmek için çalışıyoruz.
Yasal boşluğa değil, kuruma katkı sağlayacak doğru kişiyi bulmaya odaklanıyoruz.
Bunu yaparken:
- Gerçekten çalışabilir, kurumun ihtiyaçlarına uygun nitelikli adayları belirliyoruz,
- Engelli bireylerin güçlü yönlerini ve iş yapabilirliklerini analiz ederek kişiye özel eşleştirme modelleri geliştiriyoruz,
- Gerekiyorsa pozisyonu adaya göre değil, adayı pozisyona göre geliştirecek eğitim projeleri sunuyoruz,
- Kurum içi ekiplerin adaptasyonunu ve engelli çalışanlarla etkili iş birliğini destekleyen farkındalık programları sunuyoruz.
Amacımız, engelli bireylerin sadece istihdamına katkı sağlamak değil, aynı zamanda onların kurumlarda aktif ve üretken bir şekilde yer almalarını sağlamaktır.
Yükümlülük Değil, Değer Kazanımı
Engelli istihdamı bir “zorunluluk” gibi görünebilir. Ancak doğru adımlar atıldığında bu zorunluluk, kurum kültürünü dönüştüren bir değere dönüşebilir. Kimi zaman bir ekip arkadaşınızın işine olan bağlılığına, kimi zaman ofisteki dayanışmanın büyümesine tanık olursunuz.
Bu süreci doğru yöneten kurumlar, yalnızca yükümlülükten kurtulmaz; aynı zamanda çeşitliliği destekleyen, daha dayanışmacı ve üretken iş yerleri kurar.
Eğer siz de “bu yükümlülük bizim için değerli bir dönüşüme evrilsin” diyorsanız, birlikte yürüyebiliriz.